BANKOWY FUNDUSZ GWARANCYJNY – CO TO JEST?

Bankowy Fundusz Gwarancyjny to instytucja, która zajmuje się zarządzaniem systemem gwarantowania depozytów w Polsce.

Jej działalność funkcjonuje na mocy ustawy z dnia 14 grudnia 1994 roku, a od 9 października 2016 roku regulowana jest dokumentem z 10 czerwca 2016 roku w zakresie zasad bezpieczeństwa oraz stabilności sektora finansowego.

BFG odpowiada nie tylko za system gwarantowania depozytów, ale też przymusową restrukturyzację podmiotów w szczególnych sytuacjach.

Czym jest i jak działa BFG?

Bankowy Fundusz Gwarancyjny jest instytucją, która realizuje wiele różnych zadań.

Odpowiada przede wszystkim za zwrot środków gromadzonych na rachunkach klientów, jeżeli spełniony zostanie warunek gwarancji banku i należy on do systemu gwarantowania depozytów.

Od listopada 2013 roku, instytucja zwraca też pieniądze z kont w spółdzielczych kasach oszczędnościowych-kredytowych, które również mogą uczestniczyć w systemie.

BFG udziela ponadto pomocy spółdzielczym kasom oszczędnościowo-kredytowym, jeżeli występuje ryzyko ich niewypłacalności.

Bankowy Fundusz Gwarancyjny odpowiada również za wspieranie procesów restrukturyzacyjnych, które dotyczą podmiotów finansowych.

W praktyce oznacza to, że może zapobiegać upadłości banków poprzez tzw. przymusową restrukturyzację.

Działania w jej ramach są podejmowane wówczas, jeżeli upadłość danej instytucji groziłaby zachwianiem stabilnością gospodarki.

Rozwiązanie to jest wdrażane także w sytuacji, gdy podejmowane plany naprawcze lub inne czynności nie przynoszą oczekiwanej poprawy.

Przymusowa restrukturyzacja banku prowadzi do przejęcia na rzecz BFG uprawnień dotychczasowych właścicieli, którzy są też zobowiązani do poniesienia konsekwencji finansowych powstałych strat.

Obszary działalności podmiotu funkcjonujące prawidłowo ulegają rozwinięciu, natomiast pozostałe sektory poddaje się likwidacji. 

Bankowy Fundusz Gwarancyjny jest ponadto uprawniony do udzielania gwarancji zwiększania funduszy własnych banków krajowych, realizujących program postępowania naprawczego.

W przypadku jej wykonania, instytucja może też nabywać lub odejmować akcje, obligacje czy bankowe papiery wartościowe.

Do zadań Funduszu należy ponadto zbieranie i analizowanie danych o podmiotach objętych systemem gwarantowania, włącznie z przygotowywaniem prognoz na temat sektora bankowego oraz sektora kas.

Czyje środki zabezpiecza Bankowy Fundusz Gwarancyjny, a kiedy ochrona nie zadziała?

Bankowy Fundusz Gwarancyjny zapewnia ochronę depozytom bankowym osób fizycznych i prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej.

A także szkolnych kas oszczędnościowych oraz kas pracowniczych pożyczkowych i zapomogowych.

System gwarancji obejmuje też środki kas oszczędnościowo-kredytowych, które należą do osób fizycznych, wspólnot mieszkaniowych i spółdzielni oraz organizacji pozarządowych spełniających wymagania usty o wolontariacie i działalności pożytku publicznego czy związków zawodowych.

Ochrona jest w takim przypadku zapewniana także jednostkom organizacyjnym kościołów lub związkom wyznaniowym, o ile posiadają one osobowość prawną.

Warto pamiętać, że Bankowy Fundusz Gwarancyjny nie zapewnia zabezpieczenia w każdej sytuacji.

Ochrona ta nie działa w przypadku depozytów należących do:

  • samych banków,
  • spółdzielczych kas oszczędnościowych-kredytowych
  • Skarbu Państwa,
  • domów maklerskich,
  • funduszy inwestycyjnych i emerytalnych,
  • podmiotów oferujących usługi ubezpieczeniowe,
  • firm inwestycyjnych,
  • kadry zarządzającej daną instytucją finansową lub jego głównych właścicieli.

Należy też mieć na uwadze, że gwarancje BFG nie dotyczą podmiotów nieposiadających zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego na gromadzenie środków klientów celem udzielania pożyczek i kredytów lub obciążania ich ryzykiem w inny sposób.

Na takie organizacje lepiej uważać i nie powierzać im swoich pieniędzy, ze względu na duże prawdopodobieństwo oszustwa oraz utraty środków.

Jaka jest kwota gwarancji w BFG?

Bankowy Fundusz Gwarancyjny zapewnia wypłatę 100 proc. depozytów w przypadku upadłości banku lub kasy. Jednak wyłącznie do sumy 100 000 euro oraz równowartości tej kwoty w polskich złotych.

Gwarancji podlegają również wszystkie depozyty walutowe, przy czym wypłata zawsze następuje w PLN.

Zgodnie z obowiązującą ustawą, BFG ma na zwrócenie środków 7 dni roboczych od dnia wydania decyzji o zwieszeniu działalności banku lub SKOK-u przez KNF, bądź też wystąpienia do sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości danego podmiotu.

Jeżeli dotyczy to banku, Fundusz podaje do wiadomości publicznej informacje o formie wypłaty środków. Klient upadłej instytucji ma 5 lat na dochodzenie swojej wierzytelności.
  
W warunkach szczególnych, BFG może dokonać zwrotu kwoty stanowiącej równowartość maksymalnie 200 000 euro. Do takiej sytuacji dochodzi wówczas, gdy zgromadzone na danym rachunku środki pochodzą z tytułu:

  • nabycia spadku,
  • sprzedaży nieruchomości niezwiązanej z działalnością gospodarczą,
  • wypłaty ubezpieczenia NNW lub na życie,
  • odprawy pieniężnej, emerytalnej lub rentowej,
  • podziału majątku po rozwodzie,
  • z tytułu odszkodowania za przestępstwo lub doznaną krzywdę zgodnie z art. 552 Kodeksu postępowania karnego.

Fundusz gwarantuje wypłatę kwoty do 200 000 euro wyłącznie przez trzy pierwsze miesiące od daty wpłynięcia na rachunek środków, które zostały otrzymane w ramach wymienionych wyżej przypadków.

Jeżeli wartość depozytu przekracza gwarantowaną kwotę 100 000 euro, środki są wypłacane w terminie późniejszym.

Zależnie od przebiegu postępowania upadłościowego danej instytucji, o ile pozwala na to zasób masy upadłościowej.

W przypadku przejęcia upadłego banku przez inny, drugi podmiot przejmuje również wszystkie zobowiązania dotyczące rachunków bankowych.

Procedury wyglądają tak samo w przypadku przejęcia upadającej kasy oszczędnościowo-kredytowej przez inną instytucję.

Jak zabezpieczyć środki powyżej 100 000 euro?

Bankowy Fundusz Gwarancyjny zapewnia wypłatę kwoty do wartości jedynie 100 000 euro, bądź też w szczególnych przypadkach do 200 000 euro.

Z tego względu, dysponowanie środkami powyżej tych sum wiąże się z ryzykiem ich straty w przypadku ogłoszenia upadłości banku.

Aby rozwiązać ten problem, wystarczy otworzyć kilka rachunków w różnych instytucjach i w ten sposób cały zgromadzony kapitał podzielić na poszczególne kotna.

Suma pieniędzy umieszczona na każdym z nich nie powinna przy tym przekraczać kwoty odpowiadającej 100 000 euro.

BFG udziela osobnych gwarancji dla poszczególnych kont klienta, dlatego niezależnie od ich ilości można liczyć na zapewniony zwrot środków.

Jakie są źródła finansowania Bankowego Funduszu Gwarancyjnego?

BFG prowadzi fundusz gwarancyjny, który w ramach obowiązkowego systemu gwarancji depozytów jest zasilany głownie przez same banki oraz SKOK-i.

Odbywa się to poprzez dokonywanie kwartalnych wpłat składek. Do takiej procedury zobowiązane są wszystkie instytucje, które należą do systemu.

Wysokość łącznej sumy składak jest ustalana przez Radę Funduszu na cały rok, po czym następuje jej podział na wysokość indywidualnej składki kwartalnej odprowadzanej przez dany podmiot.

Jej wartość zależy od kapitału i sytuacji finansowej danego banku lub SKOK-u, a także przypisanej im kategorii ryzyka.

Zgodnie z ustawą obowiązującą od 2016 roku, Fundusz ma do 2034 roku posiadać do dyspozycji środki stanowiące 2,6% wszystkich gwarantowanych depozytów bankowych oraz 1% tych pochodzących ze SKOK-ów.

Poza składkami, instytucje objęte systemem muszą też wpłacać dodatkowe środki na fundusz stworzony na wypadek przymusowej restrukturyzacji banków, firm inwestycyjnych oraz osobno SKOK-ów. 

Wypłata z BFG a upadłość banku

W przypadku upadłości banku, informacja o rozpoczęciu procesu wypłaty środków jest udostępniana bezpośrednio na stronie Bankowego Funduszu Gwarancyjnego oraz w placówkach danej instytucji.

Zarząd lub zarządca komisaryczny ustanowiony przez BFG ma 3 dni robocze na przygotowanie i przekazanie zestawienia wszystkich deponentów.

Za wypłatę środków w ramach gwarancji odpowiada podmiot wyznaczony przez Fundusz, bądź też inny bank lub SKOK na podstawie zawartej umowy.

Sama wypłata następuje w ciągu 7 dni roboczych, licząc od daty spełnienia warunku gwarancji. Miejsce i termin wypłaty określa oraz publikuje BFG.

Aby otrzymać zwrot środków, klient musi udać się z dokumentem tożsamości do wyznaczonego podmiotu. Wypłata pieniędzy jest możliwa zarówno przelewem na konto, jak i w gotówce.

Po zakończeniu ogłoszonych zwrotów przez daną instytucję, środki wciąż są dostępne w siedzibie Bankowego Funduszu Gwarancyjnego – przez okres 5 lat od daty spełnienia warunku gwarancji, a konkretnie do końca ostatniego roku kalendarzowego.

Po tym terminie roszczenia są przedawniane, poza tymi obarczonymi przerwaniem biegu przedawnienia zgodnie z art. 123 § 1 k.c. – https://www.gov.pl/web/radalegislacyjna/opinia-z-19-lutego-2021-r-o-projekcie-ustawy-o-zmianie-ustawy–kodeks-cywilny

Banki z gwarancją Skarbu Państwa 2024 – lista:

  1. Alior Bank SA
  2. Bank BPH SA
  3. Bank Handlowy w Warszawie SA (Citi Handlowy)
  4. Bank Millennium SA (eurobank)
  5. Bank Nowy SA
  6. Bank Ochrony Środowiska SA
  7. Bank Pocztowy SA (EnveloBank)
  8. Bank Polska Kasa Opieki SA (Pekao SA)
  9. Bank Polskiej Spółdzielczości SA
  10. BNP Paribas Bank Polska SA (GOoptima)
  11. Credit Agricole Bank Polska SA
  12. Deutsche Bank Polska SA
  13. DNB Bank Polska SA
  14. Getin Noble Bank SA (w restrukturyzacji)
  15. ING Bank Śląski SA
  16. mBank SA
  17. Mercedes-Benz Bank Polska SA
  18. Nest Bank SA
  19. Plus Bank SA
  20. Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski SA (PKO BP / Inteligo)
  21. Santander Bank Polska SA
  22. Santander Consumer Bank SA
  23. SGB-Bank SA
  24. Toyota Bank Polska SA
  25. VeloBank SA (przedtem Bank BFG SA)

Instytucjami objętymi gwarancjami BFG są ponadto banki spółdzielcze, SKOK-i oraz oddziały banków zagranicznych – pełna lista.

BFG a banki zagraniczne

Zwrot z Bankowego Funduszu Gwarancyjnego można uzyskać także w przypadku środków zgromadzonych w banku zagranicznym.

Za przesłankę dla ich wypłaty uznaje się orzeczenie sądowe, które potwierdzi wszczęcie postępowania upadłościowego podmiotu zagranicznego położonego w Polsce.

Oddział danego banku musi jednak podlegać polskiemu funduszowi gwarancyjnemu.

W przypadku instytucji objętych systemem gwarancji w innych krajach Unii Europejskiej, przepisy mogą się nieznacznie różnić – zależnie od obowiązującego systemu prawnego.

Obecnie w Polsce funkcjonuje kilkanaście instytucji finansowych, które na podstawie licencji unijnych przechowują środki z gwarancją odpowiednich instytucji w kraju pochodzenia.

Polscy klienci detaliczni muszą być jednak ostrożni, ponieważ nie wszystkie zagraniczne banki gwarantują wypłatę depozytów w przypadku upadłości.

Bankowy Fundusz Gwarancyjny a kredyt

Warto pamiętać, że posiadanie kredytu w banku ogłaszającego upadłość nie zwalnia konsumenta ze uregulowania takiego zobowiązania.

Najczęściej umowę przejmuje inna instytucja finansowa, a spłata pożyczki odbywa się zgodnie z zasadami ustalonymi we wcześniejszej umowie.

Jedyna zmiana może dotyczyć numeru konta bankowego, na które przekazywane mają być comiesięczne raty.

W ramach zwrotu wszystkie depozyty klientów są w całości przenoszone do banku przejmującego, co dotyczy również kredytów.

bankradar.pl